W nowy region świata. Sztuka współczesna i kolekcje etnograficzne

Konferencja towarzysząca wystawie Nowy region świata prezentowanej w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie

3 i 7 listopada 2017 Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie, Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

W jaki sposób konstrukcje wyrastające z idei kolonialnych nadal kształtują globalną rzeczywistość? Czy bez analizy wciąż żywej kolonialnej spuścizny można wyobrazić sobie wspólną przyszłość? Oto pytania, jakie stawia wystawa Nowy region świata w Galerii Bunkier Sztuki.

Artyści sięgają do archiwów kultury, odsłaniając niepokojące treści. Kanon zachodniego dziedzictwa okazuje się podszyty wzorcami dominacji. Tworzone przezeń obrazy kultur „peryferyjnych” służą konstruowaniu w łonie ludzkości obszarów radykalnej inności i pogłębianiu hierarchizujących dychotomii – „my” i „inni”, „swoi” i „egzotyczni”. Zarazem jednak sztuka współczesna wydobywa z archiwalnych zasobów alternatywne narracje, opowieści mówiące o oporze, lecz także o stałym krążeniu kodów kulturowych.

Muzea etnograficzne, z kolekcjami tworzonymi w myśl wyobrażeń epoki kolonialnej, są naturalną przestrzenią dla podobnej refleksji. Działalność polskich badaczy wpisuje się w historię europejskiej etnografii z wszystkimi jej uwikłaniami. Jakie sensy niosą dziś ich zbiory? Czy można odczytywać je na nowe sposoby? Do kogo tak naprawdę należą?

Chcielibyśmy zapytać o dzisiejszą tożsamość i przyszłe role muzeum etnograficznego, o potrzebę i możliwości jego „dekolonizacji”. Nie chodzi tu o zatarcie historycznych korzeni kolekcji, lecz o ich dogłębną analizę, niezbędną, by otworzyć pole dla nowych spojrzeń.

Ścieżki wskazywane przez sztukę współczesną spróbujemy skonfrontować z praktykami kuratorów, refleksją antropologiczną i muzeologiczną oraz z doświadczeniami zdobywanymi poprzez badania w terenie.

Kontekstem dla tych rozważań jest idea zaczerpnięta z myśli Édouarda Glissanta, martynikańskiego pisarza i filozofa. Oto cały glob staje się na naszych oczach „nowym regionem świata”, gdzie wszystko to, co jeszcze niedawno nie miało z sobą kontaktu, spotyka się i wchodzi w relacje. Wobec tego zasadne staje się pytanie – jak w nowych warunkach czerpać ze źródeł, które służyły do kształtowania świata epoki kolonialnej?

więcej na: www.bunkier.art.pl