Gotuj w zgodzie z naturą. Człowiek jest integralną częścią natury, której harmonia i ład dają nam wskazówki, w jaki sposób mamy się odżywiać, aby jak najkorzystniej wpłynąć na nasze samopoczucie i zdrowie. Przyroda sama wskazuje nam drogę, której powinniśmy się trzymać.
Dla własnego dobra powinniśmy przyporządkować nasz styl życia i sposób żywienia cyklom pór roku. Egzystowanie wbrew porom roku to marnotrawienie nagromadzonej energii. W cyklu odżywczym każda pora roku osiąga w odpowiednim momencie maksimum energii i przekazuje ją kolejnej.
Wiosna to najlepszy moment na regenerację i oczyszczenie naszego organizmu. Lato sprzyja aktywności fizycznej i zabawie. Jesienią magazynujemy energię, która jest nam niezbędna do przeżycia zimowego marazmu. Każda pora roku odzwierciedla się innym dynamizmem, nakłania nas do większego lub mniejszego działania.
W czasach, kiedy nasz rynek staje się coraz bardziej przesycony zagranicznymi produktami, zapominamy o artykułach, które de facto mamy w zasięgu ręki, a ich ceny w naszym najbliższym markecie plasują się pośród tych najniższych.
Nie ukrywam, że cieszy mnie widok importowanych produktów, które tylko czekają, aby z nich skorzystać – niestety nasi rodzice czy dziadkowie mogli tylko pomarzyć o takich czasach. Nie zmienia to jednak faktu, że rzadziej wybieramy nasze rodzime warzywa i owoce bądź przetwory, na rzecz napływowych towarów.
Naturalna medycyna, jak i dietetyka Dalekiego Wschodu, od tysięcy lat zyskują na wartości poprzez codzienną praktykę oraz wyznaczają zasady. Jedną z takich zasad jest odżywianie sezonowe produktami z regionalnych upraw.
Gotowanie oparte na sezonowości niesie ze sobą mnóstwo pozytywów. Na tyle już znamy niektóre obce kuchnie, że łatwo wdrożyć ciekawe modyfikacje, które tchną w starą i dobrze nam znaną już potrawę lekki powiew nowości.
Na czym więc polega przewaga artykułów, które pochodzą z naszego najbliższego otoczenia, nad żywnością którą mamy dostępną cały rok, pochodzącą z najdalszych krain świata?
Są najbogatsze w wartości odżywcze oraz budulcowe – białka, węglowodany i witaminy. Warzywa i owoce sezonowe to takie, które są w pełni dojrzałe i osiągnęły swój idealny wzrost w określonym przez przyrodę czasie.
Dojrzewają w tych samych warunkach klimatycznych, których i my doświadczamy. Produkty lokalne oraz ludzie konsumujący je, żyją w takich samych warunkach – są wystawiane na to samo promieniowanie, nasłonecznienie, wilgotność oraz opady.
Przeważnie są tańsze, ponieważ są dostępne w danym sezonie. Nie są to produkty specjalnie sprowadzane, więc nie musimy dodatkowo płacić za ich transport i przechowywanie. Takie artykuły są pełnowartościowe. Dzięki temu poprzez ich spożywanie, dostarczamy naszemu organizmowi wszystkiego co najlepsze. Dodatkowo są najtańsze w roku.
Barokowy Smak Wilna w Pałacu Paców.
Ład i prostota. Możemy je osiągnąć stosując się do jednej zasady – odżywiać się sezonowo. Spożywając takie właśnie produkty dostarczamy naszemu organizmowi najlepszych składników odżywczych oraz witamin. Wyłamanie się z tego prawa może zachwiać pracę naszego układu immunologicznego, wprowadzić go w dysharmonię i narazić na związane z tym choroby.
Chińczycy pionierami – sekrety Yin – Yang
Pojęcie Yin – Yang pochodzi ze starożytnych Chin. Filozofia ta odnosi się do koncepcji, według której nasz Wszechświat podzielony jest na dwie przeciwstawne, ale idealnie pasujące do siebie siły.
Pomimo tego, że są to siły odmienne, jak najbardziej mogą istnieć jednocześnie, współzależeć od siebie i nie wykluczać się wzajemnie, lecz nigdy nic nie będzie w pełni Yin lub w pełni Yang. To z nich pochodzą odrębne żywioły występujące w Kuchni Pięciu Przemian, a więc: Drzewo, Ogień, Ziemia, Metal i Woda.
Teoria Pięciu Przemian dotyczy regularnych transformacji w przyrodzie składających się na dłuższy lub krótszy cykl jak pory dnia lub pory roku.
W nawiązaniu do pór roku Piątą Przemianą jest przełom lata i jesieni, czyli późne lato. Hipoteza ta zakłada, że wszystkie zjawiska zachodzące w przyrodzie zostały sklasyfikowane według zbieżności (analogii) ich właściwości i należą do jednej Przemian.
Pięć Przemian:
Ogień – lato, radość, serce, jelito cienkie, smak gorzki;
Ziemia – późne lato, harmonia, trzustka, żołądek, smak słodki;
Metal – jesień, smutek, płuca, jelito grube, smak ostry
Woda – zima, odwaga, nerki, smak słony
Drzewo – wiosna, intuicja, wątroba, smak kwaśny
Teraz jak to się ma do gotowania? Metodę tą można stosować do przyrządzania każdego dania – nie tylko chińskiego. Nie trzeba przechodzić specjalnego kursu lub warsztatów, aby gotować według Pięciu Przemian, a daje ona nam gwarancję, że potrawy będą smaczne i zrównoważone.
Przeważnie, nie mając o tym pojęcia, intuicyjnie gotujemy tą metodą, najczęściej jednak popełniamy proste błędy, na przykład gotując ziemniaki w zimnej, osolonej wodzie.
Oczywiście możemy poprzestać na podstawowej wiedzy o „żywiołach” i ich zależnościach w naszej kuchni, lecz istniejemy po to by się rozwijać, poszerzać horyzonty. Warto więc zdobyć dodatkową wiedzę na ten temat, gdyż zjawiska powiązane z każdą Przemianą podpowiadają nam, że istnieje swego rodzaju więź pomiędzy smakiem potraw, a naszymi organami wewnętrznymi, a nawet i emocjami.
Czyż nie jest tak w medycynie chińskiej, że artykuły spożywcze to pełnoprawne lekarstwa? A skoro w medycynie tej wyznaje się pogląd, że odbiciem lustrzanym naszego ciała jest sfera duchowa, to nie ulega wątpliwości, że odpowiednio zbilansowana dieta może nie tylko uzdrowić nasze ciało, ale może mieć zbawienny wpływ na nasz umysł i duszę.
Wszechświat jest sceną, na której główne role grają przeciwne sobie siły. Pozostanie w równowadze Yin i Yang prowadzi do uzyskanie harmonii naszego ciała i sfery eterycznej. Odnosi się to również do tak przyziemnych miejsc jak kuchnia, gdzie dzieje się prawdziwa magia, gdzie wszystkie przyjęcia i dobre imprezy mają swój początek i koniec.
Wojtek Drobniak
